اضطراب جدایی در کودکان چیست؟
اضطراب جدایی در کودکان یکی از مشکلاتی است که والدین درگیر آن هستند که گاهی طبیعی و گاهی ممکن است غیرطبیعی باشد.اغلب کودکان در مراحل خاصی از زندگی شان نسبت به جدا شدن پدر یا مادر یا احتمال این جدایی اضطرابی واقعی را از خود نشان میدهند و دچار آشفتگی می شوند که به این مرحله از رشد عاطفی کودک اضطراب جدایی می گویند.
علت اضطراب جدایی در کودکان چیست؟
علت اصلی اضطراب جدایی در کودکان وابستگی است وقتی کودک حضور فردی را به عنوان مادر یا پدر کنار خود حس می کند این فرد برایش به عنوان یک منبع آرامش و امنیت است و به تدریج نوعی حس عاطفی و وابستگی در کودک ایجاد میشود.
کودکان از چه سنی دچار اضطراب جدایی میشوند؟
کودکان معمولا به دلیل سیستم ادراکی خود ازسن 7 ماهگی تا 16 و17 ماهگی دچار اضطراب جدایی میشوند. در این سن کودک از نظر شناخت و آگاهی به مرحله ای رسیده که دراین دوران نمی تواند از پدر ومادر خود دور بماند و نبودنش را نابودی آن ها و خود می داند.
اضطراب جدایی در کودکان چه زمانی طبیعی و چه زمانی غیر طبیعی است؟
در سنین پایین تر گریه کردن،کج خلقی یا داشتن دلبستگی در برابر جدایی واکنش های سالمی هستند ومرحله ای طبیعی در فرایند رشد کودک به حساب می آیند.
گاهی اوقات مشاهده می شود کودکی که سن 3سال را گذرانده باز هم نمی تواند دوری مادر را تحمل کند بعضی از مادران گله می کنند که فرزندشان حتی تحمل چند دقیقه دوری آن هارا ندارد. بروز این رفتارها از سوی کودکان طبیعی نیست و انتظار می رود به مرور این رفتار در کودک کمرنگ شود.مهم ترین نگرانی این گروه از کودکان این است که با بروز یک اتفاق دیگر نتواند دوری آن ها را تحمل کند.
اختلال اضطراب جدایی کودکان و راههای کم کردن آن
اضطراب جدایی اگر توسط پدر ومادر درست مدیریت شود درسه سالگی برطرف می شود. اما بسیاری از والدین راه برخورد درست با این مسئله را نمی دانند و اضطراب طبیعی کودک را تبدیل به اختلالی می کنند که هم خودشان هم کودک را قربانی خواهد کرد.
اگر پدر ومادر به کودک کمک کنند که بین 6تا18 ماهگی این دوران وبحران را به راحتی و درست بگذراند آهسته آهسته وقتی افرادی که دوست دارد حتی اگر نباشند طوری تلقی می کند که انگار هستند گرچه با او نیستند و یا طوری تداعی می کنند که به او ابراز محبت می کنند حتی اگر به او ابراز محبت نکنند.
راهکارهای کم کردن اضطراب جدایی
در کتاب تولد تا سه سالگی دکتر فرهنگ هلاکویی راهکارهایی در این خصوص ارائه داده اند که در ادامه این مطلب ذکر می شود. توصیه می شود اگر افرادی در اطراف کودک 6تا 18 ماهه نقش فعال و بسیار نزدیکی در ارتباط با کودک دارند(حتی پرستار و خدمتکار)، نباید از او جدا شوند. بهتر است بین 6تا 18 ماهگی فردی که مسئول نگهداری وتربیت کودک است که معمولا مادر است از فرزند دور نشود تا کودک به امنیت و آرامش و اطمینان برسد.
قایم باشک!
یکی از راههای کم کردن اضطراب جدایی در کودکان بازی قایم باشک است .کودک بین 6تا 18 ماهگی با بازی قایم باشک آشنا می شود. او دوست دارد از شما فاصله بگیرد و دوباره به سمت شما برگردد که این کار را با شادی و هیجان انجام می دهد.
کودک پشت ستون خانه یا مبل خود را پنهان می کند یا از شما می خواهد این کار را انجام دهید و بهتر است این بازی را با کودک داشته باشید. برخی اوقات در آغاز کار بهتر است که دست خودتان را از کنار ستون بیرون بیاورید تا کودک مطمئن شود که شما هستید بعد آهسته آهسته می توانید پنهان شوید.
این کار را می توانید با نور کم هم انجام دهید وخاطر کودک آسوده شود که شما هستید ونه تنها از این احساس در درون خودش به امنیت و آرامش می رسد بلکه با موضوع جدایی، تنهایی و حتی تاریکی وقتی که این بازیها به موقع ودرست بین 6تا18 ماهگی و حتی بعد از آن ادامه پیدا کند فرزندمان به آرامش و امنیت خواهد رسید.
راهکارهایی برای بیرون رفتن پدر و مادر از خانه
از آنجایی پدر و مادر چاره ای جز دوری برای ساعت هایی ندارند معمولا چند واکنش مختلف و متفاوت را نشان می دهد:
فرزندمان با رفتنمان اعتراض شدیدی ابراز خواهد کرد. دراین گونه موارد حتما باید آشکارا جلوی چشمان کودک رفت یعنی نباید کسی او را سرگرم کند تا شما بروید، شاید در کوتاه مدت آرام شود ولی در بلند مدت به او صدمه می زنید و درزمان برگشت شما را دیگر رها نخواهد کرد و احساس بدی نسبت به رابطه و خودش دارد.
احساس فریب و دروغ را در او بوجود می آید.
به این نتیجه می رسد که زیر هر کاسه ای نیم کاسه است.
برخی اوقات حتی بازی با مادربزرگ و پدربزرگ فقط بهانه ای است که شما از او دور شوید و در نتیجه با آن ها رابطه خوبی نخواهد داشت.
بنابراین زمانی که پدریا مادر آشکارا از خانه بیرون می رود گرچه ممکن است فریاد او بلندتر و گریه کودک طولانی شود ولی حداقل آسیب بیشتری نخواهد خورد. اما هنگام برگشت برخی کودکان مشتاقانه منتظر شما هستند؛
برخی دیگر منتظر می مانند و به محض برگشت شما به هیچ وجه شما را رها نمی کنند برخی دیگر در تمام مدت ناراحتی خود را بروز می دهند و با شما نیز برخورد می کنند؛ و برخی دیگر به گونه ای وحشت زده می شوند و به افراد دیگر پناه می برند و حتی چشمان خود را می بندند؛ و برخی نبود شما را با بی اعتنایی و بی توجهی پاسخ می دهند
. کودک به این نتیجه میرسد که رفتن شما عادی است و علاقه و توجهی به شما ندارد و قلاب ارتباطی نیز در مراحل بعدی زندگی قطع می شود.در نتیجه وقتی که پدر و مادر می خواهند از فرزندشان دور شوند بهترین کار این است که با او گفت وگویی داشته باشند کودک را یاری کنند.
مطالب مفید تربیتگرام: