هفته یازدهم نوزاد هم مثل هفتههای گذشته دستخوش حوادث زیادی است که در ادامه یکی یکی به آنها میپردازیم. در هفته دهم درباره موارد زیادی از جمله رفلاکس نوزاد صحبت کردیم. اما این هفته کمی متفاوت بوده و علاوه بر نوزاد، درباره رابطه شما و همسرتان هم حرفهای زیادی برای گفتن داریم. بریم سراغ اتفاقات!
در هفته یازدهم از رشد نوزاد، فرزند شما به اندازه ای بزرگ شده که بتواند افراد دیگر بجز پدر و مادرش را بشناسد. بنابراین قبل از اینکه اضطراب و ترس از افراد غریبه سراغش بیاید، فرزندتان را به خانواده نزدیکش(عمو- عمه- دایی- خاله) معرفی کنید.
همچنین زمانش رسیده که یک روتین برای خواب نوزاد تعیین کنید که در ادامه به عنوان نمونه یک روتین را میگوییم. علاوه بر موارد بالا، تا آخر مقاله به شما میگوییم که کِی باید به دکتر مراجعه کنید و همچنین موارد بسیار مهمی رو درباره رابطه جنسی شما و همسرتان میگوییم. پیشنهاد میکنیم که به هیچ عنوان این مقاله را از دست ندهید.
رشد حرکتی نوزاد
در هفته یازدهم باید خودتان را برای حرکت های بیشتر نوزاد آماده کنید. این حرکتها از آن حالت خشک اولیه تغییر میکنند. یادتان میآید که در هفتههای قبل، نوزاد به ندرت حرکت میکرد و حرکتش نیز خیلی نرم نبود؟ نمیدانیم منظور ما را متوجه شدید یا نه؟ اجازه دهید کمی شفاف تر صحبت کنیم.
در این هفته حرکتهایی که نوزاد انجام میدهد – بخصوص وقتی به دیگران نگاه میکند – از هماهنگی و روانی بیشتری برخوردارند. به فرزندتان به اندازه ای فضا بدهید که بتواند بازو و پاهایش را راحت تکان بدهد. پتویی را کف زمین پهن کنید و اجازه بدهید به شکلی که دلش میخواهد حرکت کند.
این کار به او کمک میکند که ماهیچههای در حال رشدش را قوی و قویتر کند. جالب است بدانید که وقتی نوزاد ده هفتهای شما بر روی شکم قرار میگیرد، تلاش میکند پاهایش را به سمت عقب قرار داده و خودش را به سمت جلو بکشد. این همان خزیدن نوزاد است. خزیدن مقدمهای برای چهار دست و پا رفتن میشود که در هفته های بعدِ مراحل رشد نوزادتان اتفاق میافتد.
چرا بَر داشتن روتین خواب برای نوزاد اصرار داریم؟
فرض میکنیم در هفته سوم سه ماهگی قصد دارید محل خواب نوزاد را جدا کنید. شاید هم برنامهای برای این کار نداشته باشید و هنوز فرزندتان پیش خودتان میخوابد. در هر دو صورت فرقی نمیکند. به شما شدیداً توصیه میکنیم که برای زمانی که نوزاد میخواهد بخوابد، یک روتین مشخص داشته باشید.
چرا برای داشتن روتین اصرار داریم؟ به دو دلیل : یکی اینکه کمک میکند راحت تر بخوابد و علاوه بر آن میزان استراحتی که مورد نیازش است را دریافت کند.
نکته: خیلی ها اعتقاد دارند که نیازی نیست از الان روتین داشته باشید. اگر نظر ما را میخواهید، به شما میگوییم که اتفاقاً اصلاً زود نیست و از همین هفته شروع کنید.
اما روتین خواب نوزاد شامل چه چیزهایی میشود؟ ببینید به نوع رفتار و تربیت شما بستگی دارد و نمیتوان برای آن حکمی کلی داد. اما میشود پیشنهاد داد. مثلاً میتوانید این کار را انجام بدهید: فرزندتان را در آغوش گرفته و تکان دهید.
برایش لالایی بگویید و بعد او را در تک تک اتاقها ببرید و با اتاقها خداحافظی کنید. البته هر چه نوزاد بزرگتر میشود و بیشتر رشد میکند، میتوانید این روتین را به دلخواه خودتان تغییر دهید.
آغوش باز نوزاد برای افراد جدید
در این سن یعنی دو ماه و سه هفتگی فرزند شما نسبت به افرادی که به او لبخند میزنند و در آغوش میگیرند، علاقه مند میشود. حالا دیگر وقتش رسیده که پرستار، مادربزرگ، خاله، عمه و دیگر کسانی که ممکن است در آینده از او مراقبت کنند را به نوزاد معرفی کنید.
به شما توصیه میکنیم این افراد را به خانهتان دعوت کنید و با آن ها وقت بگذرانید. اگر این کار را نکنید، بعداً که اضطراب ترس از افراد غریبه در کودکتان پدیدار شد، دیگر معرفی ساده کارساز نیست.
به این موضوع توجه داشته باشید که بعضی از بچهها رفتار متفاوتی دارند و نسبت به افراد غریبه آغوش بازی ندارند. اگر نوزاد ده هفتهای شما نسبت به افراد جدید آغوش بازی نداشت، آن افراد را به خودتان نزدیک نگه دارید و در موقعیت دیگری دوباره به نوزاد معرفی کنید.
ممکن است چند وقت طول بکشد، اما وقتی این افراد در کنار شما باشند، محیط آشنا به فرزندتان کمک میکند که فرایند معرفی کردن راحتتر انجام شود.
جلوگیری از بارداری
در این جا میخواهیم به یک سوال پر تکرار جواب بدهیم:
برخی از مادران میپرسند: حالا که ما به فرزندمان از سینه شیر میدهیم، آیا حامله میشویم؟ یا اینکه اگر از زمان تولد نوزاد عادت ماهیانه نداشتیم، امکان بارداری مجدد وجود دارد؟
پاسخ به هر دو سوال مثبت است. بر خلاف نظر برخی از بزرگان فامیل که میگویند شیر دادن به بچه از حاملگی جلوگیری میکند، این موضوع حقیقت ندارد. در مورد سوال دوم هم بهتر است بدانید که فرایند تخمک گذاری شما قبل از عادت ماهیانه شروع میشود و شما ممکن است بدون هیچ گونه هشدار و خبر قبلی باردار شوید.
به همین دلیل شدیداً به شما توصیه میکنیم که با شروع رابطه جنسی، دوباره از روشهای پیشگیری استفاده کنید؛ مگر اینکه برایتان اهمیتی نداشته باشد که برای فرزنتان یک برادر یا خواهر بیاورید تا از نظر سنی خیلی به او نزدیک باشد.
نکاتی که باید در جلوگیری از بارداری مجدد در نظر بگیرید!!!
پزشک میتواند کمک زیادی به شما کند ولی مواردی وجود دارند که شاید بهتر باشد آن ها را در نظر داشته باشید:
- قبل از بارداری از چه روش جلوگیری استفاده میکردید؟ قرار نیست که همان کار را انجام دهید. مثلاٌ اگر از دیافگرام استفاده میکردید، احتمالاً الان باید سایز برزگتری خریداری کنید.
- اگر از روشهای پیشگیری هورمونی مثل قرص استفاده میکردید، شاید الان نیاز باشد که فقط یک قرص کوچیک پروژسترون استفاده کنید.
- اگر نمیخواهید تا چند سال دیگر دوباره حامله شوید، روشهایی مثل IUD را در نظر بگیرید.
- کاندوم هم گزینه خوبی برای جلوگیری از بارداری مجدد است. دلیلش هم این است که ممکن است شما روزی فراموش کنید قرص بخورید ولی حتما یادتان خواهد بود که از کاندوم استفاده کنید. استفاده از کاندوم باعث میشود همسرتان هم به فکر جلوگیری باشد.
در چه مواردی به دکتر مراجعه کنیم؟
به دلیل اینکه در دوران نوزادی اتفاقات بسیار زیادی رخ میدهد، شاید لازم باشد که مدام با دکتر تماس بگیرید. اصلاً هم هیچ اشکالی ندارد. هر زمان در طول روز یا شب که احساس کردید حال فرزندتان خوب نیست، بهتر است به دکتر مراجعه کنید.
علائمی که نشان میدهد باید به دکتر مراجعه کنید شامل موارد زیر هستند:
- تغییر نگران کننده در خلق و خو
- کاهش اشتها و بی میلی نسبت به غذا خوردن
- تب
- کاهش غیر عادی مدفوع
- گریه مداوم
- کاهش تعداد خیس کردن پوشک
- جوش غیر عادی
- خشکی گوش یا چشم
هر کدام از این علائمی که در بالا به آن اشاره کردیم ممکن است علت یک بیماری جدی باشد. البته به شدت، مدت زمان و علائم همراهش بستگی زیادی دارد. همیشه وقتی فرزندتان نمیتواند درست نفس بکشد یا حمله ناگهانی دارد، فوری به دکتر مراجعه کنید.
اولین تب نوزاد
از طرفی دیگر حتما به تب نوزاد توجه ویژه ای داشته باشید. تب داشتن در نوزادن زیر سه ماه خیلی جدی است و اگر متوجه شدید دمای بدنش بیشتر از 38 درجه است، فوراً با دکتر تماس بگیرید. همچنین از آنجایی که روش سنجش دما توسط شما فرق میکند، وقتی پیش دکتر رفتید، حتماً به او بگویید که کجا را اندازه گرفتید. علاوه بر آن اگر دارویی برای کاهش تب دارید، دکتر را در جریان بگذارید.
چند نکته هم درباره وقتی که به دکتر مراجعه کردید، به شما بگوییم. ببینید اول از همه بگوییم که ما درک میکنیم چقدر نگران جگر گوشهتان هستید ولی استرس داشتن هیچ مشکلی را حل نمیکند.
به جای آن به شما توصیه میکنیم که:
- آرام باشید و تا جایی که میتوانید توضیح کاملی درباره وضعیت فرزندتان به دکتر دهید.
- به پزشک بگویید که کی این علائم شروع شده و تا کی ادامه داشته و اینکه آیا اخیراً اتفاق غیر معمولی (مثلا سفر یا دندان در آوردن) رخ داده و یا اینکه آیا به تازگی مریض بوده؟
- قبل از اینکه بخواهید با دکتر تماس بگیرید یا حضوری مراجعه کنید، دمای بدن فرزندتان را اندازه بگیرید.
- آیا نوزاد تحت درمان دارایی خاص هست؟
- آیا فرزندتان شرایط پزشکی دارد؟
در نظر گرفتن موارد بالا کمک زیادی به پزشک میکند. همانطور که میدانید روزانه تعداد زیادی به دکتر مراجعه میکنند و آنها ممکن است سابقه بیماری فرزندتان را فراموش کرده باشند.
جمع بندی
همه بچهها منحصر به فرد هستند و در مدت زمان مشخصی به نقاط عطف رشد خود میرسند. این مقالاتی که ما درباره رشد هفته به هفته نوزاد مینویسیم، جزئیاتی درباره این مراحل به شما میگوید و اینکه ممکن است چه اتفاقی رخ دهد. اگر الان رخ نداده باشد، در آینده این اتفاق میافتد. اگر نوزاد شما نارس بوده، توجه داشته باشید که نوزادان نارس برای رسیدن به مراحل خاصی از رشد به زمان بیشتری نیاز دارند. به شما توصیه میکنیم که هر گونه نگرانی و سوال خود را با پزشکان اطفال در میان بگذارید.