هفته اول 23 ماهگی به نوعی آغاز یک مفهوم بزرگ به نام هدفگذاری است. از هدفگذاری زیاد خوانده و شنیده ایم. همه از هدفگذاری و نحوه برخورد با چالشهای زندگی میگویند. اینجا، این زمان و در همین لحظه یعنی هفته اول 23 ماهگی کودک نوپای شما به طور رسمی هدفگذاری میکند.
خطاب ما به با شما که دوست دارید فرزندتان هیچگونه سختی نکشد: لطفا این اشتباه وحشتناک را انجام ندهید و عزت نفس و اعتماد بنفس کودکتان را نابود نکنید. با همین قدمهای ساده و درک رشد شخصیت کودک میتوان از او فردی موفق در آینده ساخت.هدفگذاری و نحوه برخورد صحیح با آن آنقدر مهم است که ما ترجیح دادیم بیشتر مقدمه خود را به آن اختصاص دهیم.اما در این هفته به مسائل مهم دیگری مانند رشد زبانی کودک اشاره میکنیم و از نقش حیاتی گوش کردن در یادگیری زبان پرده برمیداریم.
هدف گذاری و شروع چالش ها در زندگی
در این ماه یک نقطه عطف شناختی در کودک شکل میگیرد: نقطه ای شیرین به نام هدف گذاری! چرا شیرین؟ چون در ادامه زندگیاش با آن سر و کار زیادی خواهد داشت. در هفته اول 23 ماهگی کودک نوپای شما کاملا میداند که کدام کار را به چه شکلی میخواهد انجام دهد. مثلا: میخواهد سه چرخه اش را در یک مسیر مشخص براند و اگر قرار است پازل حل کند، با یک باز نشستن این کار را انجام دهد. یعنی تا زمانی که کامل آن را حل نکرده، دست برنمیدارد.
او به نتیجه کار اهمیت زیادی میدهد. بنابراین زمانی که موفق میشود، خوشحال و زمانی که شکست میخورد، ناراحت و ناامید میشود. در این شرایط تنها به تمجید از تواناییهایش اکتفا نکنید؛ بلکه همیشه تلاشش را تحسین کنید. وقتی کودک بداند تلاشش بیهوده نبوده و مهم نیست نتیجه کارش چه باشد، بهتر با شکستها کنار میآید. نقش محوری شما در القای این مفهوم به کودک که «نتیجه کار اهمیتی ندارد» بسیار حیاتی است. متاسفانه والدین بسیار زیادی را دیده ایم که چگونه عمل نمیکنند و به این شکل عزت نفس کودک خود را نابود خواهند کرد.
اگر کودک شما پس از شکست ناراحت میشود و گریه میکند، اینگونه با او صحبت کنید: عزیزم میدونم کفش پوشیدن چقدر سخته و دارم میبینم که چقدر تلاش میکنی. یا اینکه : مامانی انگار عصبانی هستی. میتونم بهت کمک کنم؟ فعالیتهای چالش برانگیز را با نمونههای ساده از جمله آب دادن گیاهان و چیدن بلوکهای خانه سازی ترکیب کنید تا حس غرور و اعتماد بنفس کودک افزایش یابد.
هشدار: اگر میبینید کودک نسبتا ناامید است و نمیتواند کاری را انجام دهد، فورا به او کمک نکنید. کمک فوری شما وابستگی او را بیش از حد کرده و اعتماد بنفسش را به شدت کاهش میدهد. چالش اصلی شما این است که میل طبیعی به کمک کردن و مراقبت از کودک برای انجام کارهای جدید را متعادل کنید.
چه کار باید کرد؟
به دلیل اراده و میل شدید به ابراز وجود کودک، ممکن است بر سر هر مساله ای با او کشمکش داشته باشید. چکار باید کرد که از این کشمکشها جلوگیری شود؟ اگر هم نتوان جلوگیری کرد، چه کاری باید انجام داد که حداقل بتوان آن را مدیریت کرد. کلید اصلی سوال حواس پرتی است. هر گاه کودک بر سر مساله ای بهانه جویی کرد، حواسش او را به یک کار دیگر پرت کنید. از آنجایی که دامنه تمرکز کودکان بین 5 تا 10 دقیقه است، یک فعالیت دیگر میتواند حواس او را کاملا از موضوع اصلی پرت کند. گاهی اوقات بهتر است کودک را بردارید و به اتاقی دیگر یا بیرون از خانه بروید.
اما در مورد کودکان لجوج چه میتوان گفت؟ کودکانی که حواسشان به فعالیت دیگر پرت میشود اما چند دقیقه بعد دوباره موضوع قبل را به یاد میآورند. همانطور که گفتیم برای این کودکان نیز تکنیک حواس پرتی موثر است. حداقل میتواند تا زمانی که دوباره آن موضوع را به خاطر آورد، برایتان کمی زمان بخرد تا بتوانید درباره کنترل اوضاع فکر کنید.
گوش دادن و برچسب زدن
دامنه لغات کودک 23 ماهه معمولا در حد 20 کلمه است. بیشتر کودکان نوپا میتوانند علاوه بر این دو یا سه کلمه را نیز به هم وصل کرده تا بتوانند از شما سوال کنند. اما قبل از اینکه بخواهید کلماتی که میگوید را بشمارید، فراموش نکنید که این همه کلماتی نیست که میگوید. در واقع او کلمات بسیار بیشتری را میداند و درک کردن بخشی بزرگ از یادگیری زبان توسط کودک است. احتمالا خیلی بزرگتر از آنچه که میتوان تصور کرد.
ممکن است ببینید که کودک تن صدای شما را نیز تقلید میکند. این همان چیزی است که در آینده لهجه او را شکل میدهد. بنابراین خوب دقت کنید که چه میگویید زیرا کودک همانند یک ضبط صوت به شیوه ای حرف میزند که شما حرف میزنید.
اگر به قسمتهای بدن کودک اشاره کنید و از او درباره هر کدام از اعضای بدنش بپرسید، باید بتواند پنج قسمت را نام ببرد. مثلا اگر بپرسید: پاهات کو؟ یا گوشهات کجان؟ به احتمال جای درست آن را به شما نشان میدهد. و اما از اهمیت شعرهای کودکانه ساده غافل نشوید. او از اینکه کلمات آهنگ دار را با شما تکرار کند، لذت میبرد. حتی اگر نتواند تمام کلمات را بگوید، سعی میکند برخی از آنها را با تن صدای شما تکرار کند.
در این مرحله از رشد، گوش کردن اهمیت بسیار زیادی دارد. برای اینکه کودک 23 ماهه تان را به گوش دادن تشویق کنید، کتابهایی که شامل کلمات و عبارات تکراری است را برایش بخوانید. همزمان از او بخواهید که کلمات مشخصی را حدس بزند.
از طرفی دیگر همانطور که گفتیم خواندن آهنگهای بچه گانه نیز یکی دیگر از روشهای تقویت مهارت گوش دادن است. کودک به طور طبیعی میخواهد با شما همراه شود و برای این کار بایستی آنها را به خاطر بسپارد. آهنگ دادن به کلمات کمک زیادی به کودک در به خاطر سپردن آهنگها دارد.
حرکت سریعتر و ضربه زدن به توپ
در هفته اول 23 ماهگی کودک به دلیل رشد مهارتهای فیزیکی اش احتمالا میتواند بدون اینکه زمین بخورد، به توپ ضربه بزند. در صورتی که نتوانست این کار را انجام دهد، خودتان به او یاد دهید. بدین صورت که با پا به توپ ضربه بزنید. کودک که میخواهد از شما تقلید کند، این کار شما را تکرار میکند. وقتی حتی کمی پایش به توپ خورد نیز بهتر است او را تشویق کنید.
آفرین! عجب ضربه ای زدی. وقتی این جمله را میگویید، کودک میداند که وقتی توپ را با پایش لمس میکند، به آن عمل ضربه زدن انجام میگیرد. به زودی میبینید که خودش دوست دارد به تنهایی توپ را شوت کند.
اجازه دهید کمی در مورد دویدن کودک 23 ماهه تان حرف بزنیم. کودک نوپای شما در هفته اول 23 ماهگی بعد از اینکه ایستاد میتواند بدود. اما به همان اندازه که خوب میدود، در متوقف شدن و تغییر مسیر گند میزند یعنی کنترلی بر روی آن ندارد. بنابراین تا زمانی که بتواند ارتباط مناسب بین مغز و عضلات برقرار کند، احتمالا زیاد زمین بخورد. در این سن بهترین مکان برای دویدن کودک در فضاهای آزاد از جمله پارک است.
افزایش سایز لباس های کودک
هر قدر کودک شما بیشتر رشد میکند، لباسهایی که قبلا میپوشید، دیگر برای او اندازه نیست. در این حالت دو کار میتوان انجام داد. یا آنها را به خیریه اهدا کنید و یا اینکه برای بچه ای در آینده خواهید داشت، نگه دارید. به هر حال انتخاب با شماست.