در هفته دوم 23 ماهگی درباره یکی از رفتارهای توجه طلبانه کودک یعنی پریدن وسط حرف والدین صحبت میکنیم. به شما میگوییم چرا این کار را انجام میدهد و برای جلوگیری از عادت او در این کار چه راهکاری وجود دارد. در مورد شیوه صحیح کتابخوانی میگوییم و بازیهایی که برای تقویت مهارت کار با انگشتان کودک وجود دارد را به شما معرفی خواهیم کرد. پس آب دستتان است زمین بیندازید و تا آخر این مقاله به دقت آن را بخوانید.
وقفه و دستور دادن
قطع کردن کار و یا پریدن وسط حرف یکی از راههای جلب توجه کودک است. این کار هرچند آزار دهنده ولی بسیار موثر است. بیشتر کودکان نوپا زمانی که والدینشان پای تلفن و یا مشغول وب گردی در شبکههای اجتماعی هستند، این کار را انجام میدهند. وقتی پای تلفن هستید و کودک از سر و کول شما بالا میرود، گفتن این حرف که: دو دقیقه دیگه میام پیشت فایدهای ندارد. من و شما میدانیم کودکی که درکی از زمان ندارد، نمیداند دو دقیقه چه مفهومی دارد.
او فکر میکند قرار است برای مدت زیادی این تلفن و عدم توجه شما طول بکشد. بهترین کار ممکن کوتاه کردن زمان بی توجهی به کودک است. مثلا دیگر نباید 1 ساعت با سارا دوست خانوادگی تان درباره مسائل روزمره صحبت کنید. اما در دام توجه همیشگی به کودک نیز قرار نگیرید. یعنی اگر قرار است حرف بزنید، حرف بزنید اما کوتاه.
در این هفتهها بخشی از شخصیت کودک در حال شکل گیری است. فرزند شما احتمالا رئیس بازی در میآورد. بیشتر به خاطر اینکه بداند صدایش بر دیگران چه تاثیری دارد. مثلا ممکن است وقتی شما آهنگ مورد علاقه خود را میخوانید، فریاد بزند و بخواهد شما را متوقف کند. بدون شک هدف کودک شما این نیست نگذارد شما آواز بخوانید. او فقط میخواهد واکنش شما را ببیند.
اگر در زمان بازی کردن با اسباب بازیهایش از شما خواست کمکش کنید، یک جهش بزرگ در رشد کودک رخ داده است. کسی که تا دیروز وقتی نمیتوانست لگوها را بچیند آن را پرت میکرد، حالا از شما کمک میخواهد. کلاه تان را به هوا بیندازید و این تغییر بزرگ را به فال نیک بگیرید.
به من نگاه کن با استفاده از زبان یا حرکات بدن دستوری رایج در بین کودکان است. معمولا با این کار منتظر موافقت شما هستند. مثلا احتمالا وقتی نقاشی اش را میکشد، برج میسازد و یا کار ساده ای مثل پوشیدن جوراب را انجام میدهد، در انتظار موافقت شماست.
تحسین کردن اعتماد بنفس کودک 23 ماهه شما را افزایش داده و باعث میشود کارهای بیشتری را با تکیه بر خود انجام دهد. در نتیجه احتمالا در وسط کار یا حرف شما کمتر میپرد.
چگونه این موضوع را کنترل کنیم؟
وقتی کودک در وسط کار یا حرف شما میپرد، اول از همه ببینید آیا فقط به دنبال توجه طلبی است یا درخواست دیگری (مثلا تعویض پوشک) نیز دارد. اگر میدانید فقط میخواهد توجه شما را داشته باشد، فورا تسلیم خواستههایش نشوید. این کار شما به کودک یاد میدهد که پریدن وسط کار و حرف دیگران یک رفتار اجتماعی پسندیده است. اما انصافا بیایید واقع بین باشیم. فکر نمیکنید 30 دقیقه حرف زدن با تلفن و یا رفتن در شبکههای اجتماعی خیلی زیاد باشد؟ البته در حد 2 دقیقه حرف زدن اشکالی ندارد. 30 دقیقه برای کودک در این هفته زمان بسیار زیادی است و از تحملش خارج است.
از این فرصت استفاده کرده و کلمات لطفا و ممنونم را به او یاد دهید. مثلا وقتی میگوید: کمک، به او یاد دهید که همراه آن از کلمه «لطفا» استفاده کند. وقتی میگوید: وایسا از او بپرسید چرا از شما میخواهد که کارتان را متوقف کنید. میدانیم الان فکر میکنید کودکی که نمیتواند حرف بزند و کلمات زیادی را بلد چگونه میخواهد دلیلش را به شما بگوید؟ حق با شماست. ولی پیشنهاد میکنیم این کار را انجام دهید و ببینید که فرزندتان توضیحش را چقدر خوب ارائه میدهد. با وجود اینکه نمیتواند کلمات زیادی را بگوید.
نکته آخر اینکه اگر میخواهید توجه طلبی کودک را کنترل کنید، زمان حرف زدن و وقت گذراندن با موبایل و تلویزیون را به زمانی که کودک چرت میزند و یا مشغول بازی کردن است، محدود کنید. زمانی هم که شدیدا مشغول کاری هستید، موهایش را ماساژ داده، به او نگاه کرده و لبخند بزنید.
وانمود به خواندن کتاب
در این هفته معمولا کودکان نوپا رفتاری مشابه را انجام میدهند. آنها عاشق نگاه کردن به کتاب هستند. احتمالا فرزندتان را در حالی ببینید که کتاب را برعکس گرفته و به خواندن آن وانمود میکند و بر روی عکسهای آشنا برچسب میزند. کاری که در هفتههای قبل شما برایش انجام میدادید و پیشنهاد میکنیم که هنوز انجام دهید. اگر شما شما کتاب را در جهت درست آن بگیرید، کودک میداند که کتاب را در جهت مناسبی نگرفته ولی در این حالت هم میتواند برخی از تصاویر داخل کتاب را تشخیص دهد.
نکته مهم: با وجود اینکه هنوز دامنه توجه کودک بسیار محدود است، به سرتان هوس نزند که فورا داستان را تمام کنید. هر چقدر سریعتر کتاب را بخوانید کودک نیز زودتر علاقه اش نسبت به کتاب را از دست میدهد. به جای آن کتاب را به کندی بخوانید تا او متوجه اتفاقات درون آن شود. بر روی صفحات کتاب بمانید و به کودک اجازه دهید تصاویری که میشناسد را بررسی کند تا اگر آشنا بود، اسم آنها را بگوید. همچنین وقتی میبینید خسته است، دست از کتاب خواندن بردارید. بدون شک منفعت به کندی کتاب خواندن بسیار بیشتر از تمام کردن آن است.
انگشتان چابک
اگر وقتی کودک بهانه جویی میکند، به دنبال حوای پرتی او هستید کمی بیشتر به جادوی کار کردن با انگشت دقت کنید. موتور حرکتی ریز کودک هر روز در حال رشد و بهبود است. بنابراین انگشتان کوچک او در ساختن برج، وصل کردن لوبیاهای پلاستیکی به یکدیگر یا قرار دادن بند کفش در سوراخهای مربوطه بهتر کار میکنند. گِل بازی نیز یکی از کارهای مورد علاقه کودک نوپاست.
تمام این حرکتهایی که به ظرافت کار با انگشت نیاز دارند با تواناییهای ذهنی ترکیب میشوند. یعنی اگر فرزندتان میخواهد برج بسازد، او فکر میکند که چطور این کار را انجام دهد و بعد دست به کار میشود. چیزی که برای ما بدیهی است ولی یک پیشرفت خارق العاده در رشد کودک است.
بخشی از اتاق کودک یا خانه را به کارهای هنری فرزندتان اختصاص دهید. سطلی پلاستیکی مهیا کرده و درون آن ماژیکهای قابل شستشو، کاغذ، مداد رنگی و کاغذ را دم دست داشته باشید تا بتوانید از آن استفاده کنید.