هفته سوم شانزده ماهگی؛ تشویق به حرف زدن

در هفته سوم شانزده ماهگی اشتیاق و علاقه زیاد کودک به تقلید کردن شما را شگفت زده می‌کند. اما دانستن یکی دیگر از علایقش نیز خالی از لطف نیست. یکدفعه ‌می‌بینید فرزندتان به اسباب بازی‌های واقعی نیز علاقه نشان می‌دهد. آن کیف قدیمی چرمی قرمز رنگ که خیلی وقت است خاک می‌خورد را بیرون آورده و او را هیجان زده می‌کند. با جارو زدن و شانه زدن موها که مشکلی ندارید؟ چرا که آن‌ها را نیز بایستی به لیست بلند بالای علایقش اضافه کنید.  

یک سوال! تا هفته سوم 16 ماهگی کودک نوپای شما چند کلمه می‌گوید؟ 5 کلمه یا بیشتر. درست است؟ دلخوش به این مقدار نباشید چرا که در این هفته به احتمال زیاد کلمات بیشتری را از زبانش خواهید شنید. می‌توان گفت تا 18 ماهگی تعداد کلماتی که خواهد گفت به 15 یا بیشتر می‌رسد. بنابراین بیشتر از همیشه به حرف‌هایش گوش داده، با او صحبت کنید و برایش کتاب بخوانید. برایش کتاب بخوانید. از اهمیت کتاب خواندن برای کودکان هر بگوییم، حق مطلب را ادا نمی‌کند. در این هفته همچنین در مورد قوه تخیل کودک نیز می‌گوییم.  

ویژگی‌های مشترک کودکان در حرف زدن

خیلی از پدر و مادران به خاطر اینکه فرزندشان تا هفته سوم شانزده ماهگی زیاد حرف نمی‌زنند، نگران می‌شوند. اما لازم نیست نگران باشید. زیرا اگر چه فرزند شما کلمات زیادی را نمی‌گوید اما به طور کامل می‌داند در اطرافش چه می‌گذرد. به شما پیشنهاد می‌کنیم همچنان در روز مدت زیادی را با کودک صحبت کنید، به حرف‌هایش گوش داده و تا ‌می‌توانید برایش بخوانید. اما سعی نکنید به زور او را به حرف زدن مجبور کنید.  

تا هفته سوم شانزده ماهگی کودک بجز کلمه ماما، بابا به زور دو سه کلمه دیگر بلد است. معمولا یک اسم مثل آب و گل سر سبد و کلمه مورد علاقه‌اش یعنی “نه” جزو اولین کلماتی است که به زبان می‌آورد. کودکان 16 ماهه یکی ویژگی غالب و مشترک دیگر هم دارند. آن‌ها دستورات و عبارات خیلی ساده از جمله «لیوان رو بده» و «کتاب رو بذار پایین» را نیز متوجه می‌شوند. او عبارت‌هایی مثل «نه»، «بیا اینجا»، «بهم نشون بده» و «نگاه کن» را نیز متوجه ‌می‌شود تا اینکه در 18 ماهگی حداقل 15 کلمه را بگوید.  

روش مناسب برای تشویق کودک به حرف زدن

بهترین راه برای تشویق کودک به حرف زدن این است که به او گوش دهید. در این سن کودکان به زبان سلیس و روان صحبت نمی‌کنند. بنابراین ممکن است برخی از حرف‌هایش را متوجه نشوید. حتی اگر هیچ کدام از حرف‌هایی که می‌زند و سوال‌هایی که می‌پرسد را متوجه نمی‌شوید، با او ارتباط چشمی برقرار کنید و سعی کنید نسبت به حرف‌هایش واکنش نشان دهید. اینگونه انگیزه لازم برای تلاش بیشتر در فرزندتان ایجاد ‌می‌شود. 

اگر ‌می‌بینید فرزندتان از بیشتر زمانش برای صحبت کردن استفاده می‌کند، برای او زیاد کتاب بخوانید. حتی نگاه کردن به تصویر کتاب‌ها و یا اشاره کردن به فرزندتان کمک می‌کند این اطلاعات را ذخیره کرده تا در آینده از آن‌ها را به کار گیرد.  

نکته: به هیچ عنوان سعی نکنید با زبان کودک به او جواب دهید. اگر ‌می‌بینید کلمه ای را به صورت ناقص میگوید، شما آن کلمه را به شکل کامل بیان کنید.  

نکته ای دیگر که توجه کردن به آن از واجبات است:  

حتما به توانایی فرزندتان برای شنیدن دقت کنید زیرا مشکل شنوایی حرف زدنش را به تاخیر می اندازد. هر گونه نگرانی خود را با دکتر در میان بگذارید. هر چه زودتر مشکل شنوایی فرزندتان را درمان کنید، نتیجه بهتری میگیرید.  

تقلید کودک از والدین

یک کودک 12 یا 13 ماهه از قاشق نهایتا برای بازی کردن با غذا و کوبیدن بر روی ماهیتابه استفاده می‌کند. اما وقتی به 16 ماهگی می‌رسند، درک می‌کنند که قاشق برای خوردن غذا استفاده ‌می‌شود. او جارو کردن را دوست داشته و اگر یک شانه داشته باشد، با آن موهای عروسکش را شانه می‌زند.  

تقلید کردن یکی از رفتارهای اصلی کودک در هفته سوم شانزده ماهگی است. به همین دلیل است که مداد، رژلب، تلفن همراه و کلید برایش بسیار جذاب هستند. نگاه کردن و دستکاری این اشیا برای کودک سرگرم کننده است و وقتی می‌بیند شما از آن استفاده می‌کنید، دوست دارد تقلید کند.  

تظاهر به بازی کردن

تظاهر به بازی کردن با کودک نقش مهمی در توسعه او دارد و مهارت‌های اجتماعی، احساسی، شناختی و زبانی کودک را می‌سازد. وارد بازی با کودک شوید و تا آنجایی که ‌می‌توانید سناریوهایی برای این بازی فرضی در نظر بگیرید. 

ممکن است بگویید دلتان نمی‌خواهد از رژب برای بازی کردن استفاده کند. چون ممکن است حاوی مواد سمی بوده و خطراتی برایش داشته باشد. هر چیزی که می‌دانید بی خطر است و فرزندتان از آن خوشش می‌آید را استفاده کنید. هر چیزی که بتواند به واسطه آن کاری را از شما تقلید نماید. مثلا کلیدهای پلاستکی، کیف چرمی و یا شانه گزینه‌های خوبی هستند.

کارهای زیادی برای مشغول کردن فرزندتان وجود دارد. یکی از این کارها پر کردن سبد لباس‌ها از ظروف پلاستیکی، دستمال توالت و جعبه‌های خالی مواد غذایی است. روسری، کلاه و قاشق نیز از جمله دیگر وسایلی است که ‌می‌توانید استفاده کنید. او عاشق این است که در این سبد دست برده و برایش جالب است که هر کدام چه کاربردی دارند و چگونه می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.  

وقتی فرزندتان متوجه ‌می‌شود که اشیا چگونه کار میکنند، توانایی اش در استفاده از کلمات و بیان ایده‌ها را افزایش می‌دهد. او کم کم شروع به پیشبینی کاربرد وسایل می‌کند. مثلا این شانه است و برای شانه زدن موها به کار میرود. استفاده از زبان او را قادر می‌سازد که تظاهر به انجام دادن این کار ‌می‌شود.  

چگونه تخیل کودک را تقویت کنیم؟

با داشتن یک سناریوی آشنا کودک 16 ماهه تان را تشویق کنید تا تخیلاتش را به کار بگیرد. آشپزی یکی از بازی‌هایی است که برای خیلی از کودکان بخصوص دختر بچه‌ها لذت بخش است.  

یک کاسه پلاستیکی به فرزندتان بدهید تا برایتان یک سوپ خوشمزه درست کند. وقتی آن را پخت، بر روی میز غذاخوری فرضی قرار داده و تظاهر به خوردن آن کنید. بیشتر بازی‌هایی که مورد علاقه یک کودک 16 ماهه است را میتوان از روی رفتارهایش حدس زد.

مثلا اگر ‌می‌بینید که قاشق را برمیدارد و وانمود می‌کند که آن را میخورد، بازی آشپزی را دوست دارد. یا اینکه ممکن است ببینید سرش را روی پاهایتان میگذارد و خودش را به خواب می‌زند. این نشانه‌ها راهی است که منظورش را بیان کند.

اما شاید فقط در این سن وانمود کردن انعکاسی از رفتارهای واقعی باشد. یعنی وقتی بزرگتر شد، تخیل کودک شما بیشتر و بیشتر ‌می‌شود.  او یک چوب برداشته و در مقابل شما آن را تکان می‌دهد و می‌گوید این هواپیمایی است که در ابرها پرواز می‌کند! یا اینکه وانمود می‌کند یک جنگجوست! چیزی که واقعا نیست.  

با وجود اینکه تا قبل از دو سالگی نمی‌تواند تظاهر کند چیز دیگری است، با انجام بازی‌های فرضی و ایجاد نقش‌های خیالی ‌می‌توانید این کار را تست کنید. مثلا فرض کنید شما فرزندتان گربه است و شما سگ. شما واق واق می‌کنید و او میو میو و هر دو به این کار می‌خندید.

برای اینکه بازی را سرگرم کننده و بامزه‌تر نمایید، فرض کنید شما یک گربه کوچک و فرزندتان یک سگ بسیار بزرگ است. شاید باورتان نشود ولی کودک از اینکه قدرت بیشتری در بازی داشته باشد، اعتماد به نفس و رضایت بیشتری به دست می‌آورد.