هفته اول پانزده ماهگی کودک بیشتر حول رشد احساسات او می‌چرخد. او دوست دارد همه چیز را کشف کند، حتی اگر برایش خطرناک باشد و بر روی این کار اصرار می‌ورزد. اگر از این رفتار فرندتان احساس ناامیدی میکنید و به او زیاد «نه» میگویید، کمی صبر کنید. سرکشی و عدم اطاعت از دستورات شما نشانه رشد طبیعی احساسات اوست. در این باره بیشتر صحبت میکنیم. در هفته اول پانزده ماهگی کودک همچنین به شما نکاتی درباره وزن نوزاد خواهیم گفت. با ما همراه باشید تا ببینیم این وروجک کنجکاو شما دنیا را به چه شکلی می‌بیند.
در هفته اول پانزده ماهگی کودک شما به ظاهر لجباز میشود. اما این لجبازی نیست و تنها نشان دهنده بیان خواسته‌هایش است. یکدفعه می‌بینید این خودش است که انتخاب میکند چه چیزی بخورد و یا اینکه چه کاری انجام دهد. مثلا اگر لباس زیادی تنش باشد، سعی میکند آن‌ها را در بیاورد. کنار آمدن با این موضوع کمی سخت است اما بهتر است آن را بپذیرید.
بپذیرید که :
کارهایی که شما نمیخواهید او انجام دهد، دقیقا همان کارهایی است که فرزند شما دوست دارد انجام دهد. از این کار ناراحت نشوید و فرزندتان را سرزنش نکنید. او تنها کنجکاو است. اگر خیلی نگران این موضوع هستید، با دادن حق انتخاب به او در انجام این کار کمک کنید. مثلا از او بپرسید کدام لباس را میخواهی بپوشی؟ قرمزه یا این سبزِ؟ اینگونه کودک با انتخاب هر کدام از لباس‌ها خواسته‌اش را بیان کرده است.
کودک نوپای شما به شکلی دیگر نیز بیان خواسته‌هایش را نشان می‌دهد. او می‌خواهد کارها را به تنهایی انجام دهد. مثلا دوست دارد شیر را به درون لیوان بریزد، حتی اگر هنوز نتواند آن را انجام دهد. به همین جهت است که شما باید کارهایی به او دهید که قادر به انجامش باشد. مثلاً همان شیر در مثال قبل را به یک پارچ کوچک منتقل کنید و به کودک 15 ماهه تان کمک کنید مقدار کمی از آن را به لیوان بریزد. خلاصه کلام اینکه به فرزندتان اجازه دهید خودش غذا بخورد. مهم هم نیست که خرابکاری کند!
کودکان نوپا ممکن است به دلیل گاز گرفتن و یا زدن بچه‌های دیگر پرخاشگر به نظر برسند. اما اگر بدانید این رفتارها در نتیجه ناامیدی او در رسیدن به خواسته‌هایش هستند و قصد آزار رساندن ندارند، دیگر چنین فکری نمی‌کنید. شاید بیان این نکته کمی به درک این موضوع کمک کند. و اینکه در اوایل پانزده ماهگی، کودک نمیداند بچه های دیگر هم احساس دارند و این را تا 18 ماهگی نیز متوجه نمی‌شود.
اگر وقتی موی کسی را می‌کشد، همبازی‌اش جیغ بزند، او دست برداشته و به واکنشش نگاه میکند. اما هیچگونه حس همدلی نشان نمی‌دهد. پس تا قبل از 18 ماهگی نباید انتظار داشته باشید که فرزندتان برای همبازی‌اش اهمیت قائل باشد.
کشیدن موی کسی و دیدن واکنش طرف مقابل برایش بسیار هیجان انگیز و شگفت آور است. درست به همان اندازه که چند ماه قبل غذا را پرت میکرد و میخواست ببیند که کجا می‌رود. او با خود میگوید: الان این کار را انجام دهم تا ببینم چه میشود. همه این موارد ریشه در کنجکاوی او دارند. به همین دلیل در مواقع بازی کردن نزدیک فرزندتان باشید تا اگر نیاز بود، دخالت کنید.
بهترین استراتژی برای این مواقع این است که با قاطعیت به او بگویید: “نه”! زدن دیگران خوب نیست یا چیزی مشابه این جمله و سریعا فرزندتان را از آن موقعیت که ممکن است به دیگران آسیب برساند، خارج کنید. مراقبت از کودکان نوپا ممکن است در برخی مواقع ملال آور باشد. اما اگر برایش روش‌های مختلفی برای محدودیت قرار دهید، هم شما و هم فرزندتان شرایط بهتری خواهید داشت.
داشتن یک روش یکسان برای نظم دادن به کودک در برخی مواقع موثر نیست. وقتی کودک کاری که شما دوست ندارید را برای جلب توجه انجام می‌دهد، سعی کنید واکنشی غیر عادی نشان ندهید. زیرا با این کار فقط کودک را تحریک میکنید که آن عمل را بیشتر انجام دهد. چون میداند که با این کار توجه شما را به دست میآورد. تحقیقات هم این گفته ما را ثابت میکند. بر اساس تحقیقات انجام شده، آکادمی پزشکان آمریکا معتقدند که تنبیه کودک، او را به انجام آن کار بیشتر تشویق میکند.
اگر فکر میکنید بیش از حد به فرزندتان نه میگویید، به محیط خانه و حیاط نگاهی بیندازید. شاید اگر محیط اطراف را برای ارضای کنجکاوی‌اش امن کنید، نیازی نباشد آنقدر کلمه نه را به کار ببرید. در بیشتر مواردی که ما از کلمه نه استفاده میکنیم، به دلیل مراقبت از کودک است. به همین دلیل است که بهتر است به فکر ایجاد محیطی امن برایش باشیم. کارهای زیر کمی فرزند شما را از خطرات موجود دور نگه می‌دارد:
• گلدان ها را در دور از دسترسش قرار دهید.
• مراقب باشید که خطر آبی از قبیل سطل آب، سطل زباله و استخر خانگی او را تهدید نکند.
• چند توپ در اختیارش قرار دهید تا بتواند به دنبال آن ها بدود و ضربه بزند. این از جمله بازی‌هایی است که هر کودکی از آن لذت می‌برد.
• اتاقی را مخصوص بازی کودک قرار دهید و در آن از تعداد زیادی بالشت(برای خانه سازی) و اسباب بازی استفاده کنید.
• هر گونه چیز شکستنی از جمله قهوه ساز و یا قفسه‌هایی که کودک می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد را از جلوی چشمانش دور کنید.
• گوشه‌های دیوار و قرنیزها را با پدهایی بپوشانید.
اما اجازه دهید درباره یکی از علایق اصلی کودک 15 ماهه شما بیشتر بگوییم. بله درست حدس زدید! منظورمان آب است. آب بازی برای کودک علاوه آرامش بخش بودن، سرگرم کننده است.
دفعه بعد که خواستید حواس کودکتان را مثلا موقع غذا پختن پرت کنید، یک کاسه پلاستیکی پر از آب و صابون و یک اسفنج در اختیارش قرار دهید و اجازه دهید تا کاسه و بشقاب‌ها را بشوید. اگر نگران کثیفی خانه هستید، کافی است یک پارچه یا سفره یک بار مصرف در زیر میز ناهار خوری قرار داده و اجازه دهید او خودش را سرگرم کند.
در هفته اول از ماه پانزدهم بیشتر پدر و مادران به دلیل اینکه کودک شان غذای کافی نمی‌خورد نگران می‌شوند، انگار که فرزندشان با خوردن هوا زنده است! اگر کودک بسیار فعالی دارید، ممکن است بیشتر از چیزی که میخورد، کالری بسوزاند. همچنین امکان دارد با مریض شدنش نیز وزن کم کند.
پس در این سن کمبود وزن کودک به ندرت نشان دهنده بیماری خطرناکی است. اگر خیلی نگران هستید، به شما پیشنهاد میکنیم موضوع را با پرشک در میان بگذارید. از طرفی دیگر ممکن است شما نگران چاقی فرزندتان باشید. اگر فرزندتان چاق است، نیازی نیست آنقدر استرس داشته باشید. یادتان باشد که او هنوز شکل نوزادان را دارد و وقتی بزرگتر شده و قدش رشد کرد، خود به خود با راه رفتن و دویدن بیشتر لاغرتر میشود.
اما در اینجا نیز نقش شما در لاغری کودک چشمگیر است. از همین الان سعی کنید مواد غذایی سالم به جای مواد قندی به او دهید. تا میتوانید به او میوه داده و از بین نوشیدنی ها نیز او را به خودرن آب عادت دهید. البته اگر هنوز خیلی نگران این موضوع هستید، با پزشکش تماس بگیرید و اگر لازم است برایش برنامه غذایی دریافت کنید. (برخی از مادران برای کودک خود در این سن طبق برنامه غذایی عمل میکند. )
اگر پزشک تشخیص داد که او بیش از حد سنگین است، شیری با درصد چربی کمتر به او بدهید. اجازه ندهید کودکتان به طور مداوم از لیوان نی دار برای خوردن شیر یا آب میوه استفاده کنید. مصرف آب میوه اش را به 113 تا 170 گرم در روز محدود کنید. البته اگر آب با آن قاطی میکنید، میتوانید بیشتر از این مقدار استفاده کنید.
در صورت امکان به جای قاشق از غذای انگشتی استفاده کنید. وقتی خودش غذا میخورد، یاد میگیرد که چه زمانی گرسنه و کی سیر میشود. فقط در صورتی که پزشک کودک تشخیص دهد، مقدار مواد غذایی سالم را محدود کنید. چون او ممکن است برخی از مواد غذایی برای رشدش را دریافت نکند.
آیا هنوز کودک به خوردن شیر مادر نیاز دارد؟
جواب این سوال منفی است. شما باید حداکثر تلاش خود را انجام دهید تا قبل از پانزده ماهگی شیر کودک گرفته شود. وگرنه به تثبیت دهانی دچار میشود.
tarbiatgram@
tarbiatgram_com@
