سلامت روانی در چهارده ماه اول کودک – سمنیار تولد تا سه سالگی دکتر دکتر هلاکویی

سلامت روانی در چهارده ماه اول زندگی کودک بسیار مهمه چون تو این دوران اعتماد به نفس کودک شکل میگیره و جنبه های دیگر روانی کودک نیز پرورش داده خواهد شد.با ما همراه باشید با این ویدیو که در سایت تربیتگرام که یکی از بهترین سایت ها در حوزه روانشناسی کودک در حال فعالیت هست.

موضوع سن و سال

دکتر فرهنگ هلاکویی در این قسمت از مجموعه ویدیو سمینار تولد تا سه سالگی ابتدا به موضوع سن و سال و تعریف هایی در این خصوص اشاره می کنه که به صورت زیر عنوان شده:

سه سال اول زندگی کودک از سه دوره کاملا متفاوت و مختلف تشکیل میشه:

دوران 3 سالگی به این دلیل پر اهمیت هست چون تقریبا 30 درصد از شخصیت انسان تو این سه سال شکل میگیره.

در 14 یا 18 ماه اول زندگی ،کودک در دو منطقه زندگی میکنه:

1. یا کودک در گلستانی زندگی می کند ،که در این گلستان شاید برخی از گلها خارداند.
2. یا در خارستانی زندگی می کند که شاید برخی از خارها گل دارند.

ویژگی ها و خصوصیات کودک از تولد تا سه سالگی

یادگیری به همراه شرطی شدن:

مسئله یادگیری در بسیاری از موارد مبنای شرطی شدن است/

برای مثال: فرض کنید فرزند شما گوش حساسی داره اما مادربزرگ یا پدربزرگش با صدای بلند سرفه یا عطسه می کنه، در اثر شرطی شدن به صدای بلند مادربزرگ یا پدربزرگ می ترسه ، در این صورت کودک با وارد شدن پدربزرگ یا مادر بزرگ شروع به گریه میکنه در صورتی که پدربزرگ و مادربزرگ عزیزانی هستن که کودک نباید نسبت به اونا ترسی داشته باشه.

مکانیزم همانندی

برای مثال پدر یا مادری عصبانی هستندو در حالی که فریاد می زنن و ناراحتی بوجود میارن،کودک رو به وحشت میندازن که باعث میشه کودک اون رو در ذهن خودش حا بده وتو ذهن خودش عصبانیت و پدر و مادرش رو نگهداره.

بعد از گذشت بیست سال اگر بت صحنه ای مشابه با رفتار پدر و مادر روبه رو بشه،چون یاد عصبانیت اونا می افته رفتاری مشابه با رفتار پدر و مادرش از خودش نشون میده و این در حالی اتفاق می افته که خودش هم این رفتار رو قبول ندارهو بعدا از او پشیمون میشه و جای تعجبه که چرا از یک فرد آروم این عکس العمل و این عصبانیت و خشم برزو می کنه؟

نتیجه گیری

کودک فکر نمی کنه یا به عبارتی فرایند ذهنی نداره.اما به این نتیجه می رسه که این شیء بد، دردآور یا خوب و شیرین و یا جالبه و غالب اوقات این نتیجه گیری برای تمام عمر حفظ میشه.

واکنش نشان دادن

کودک به شرایط و اوضا پاسخ نمیده بلکه واکنش نشون میده.یعنی یه پاسخی رو که از قبل داره بیان میکنه.نه اینکه وضعیت رو تجزیه و تحلیل کنهو به نتیجه برسهو یک جا یه پاسخی بده و در جای دیگه یه پاسخ متفاوتی بده بلکه پاسخش اقبل مشخص و معینه.

با توجه به این موضوع در سه سال اول هرچیزی اطراف ما اتفاق می افته و اونچه که پدر و مادر ما انجام میدن ،تو وجود ما نهادینه میشه و مثل گوشت و استخوان جزء جدا نشدنی شخصیت ما میشه.

اطمینان کردن

در 14 ماه اول کودک به این نتیجه میرسه که باید اطمینان کنه یا نه!

در 14 ماه اول زندگی سنگ بنای شخصیت که اطمینان است گذاشته می شود.

به گفته دکتر فرهنگ هلاکویی در سمینار تولد تا سه سالگی:

برخی از مردم دنیا همیشه نسبت به همه چیز نامطمئن هستند و همیشه این حالت عدم اطمینان را نسبت به خود و دیگران دارند.هرگز نگویید که من این اطمینان را نسبت به خودم دارم اما نسبت به افراد دیگر ندارم یا نسبت به دیگران دارم ولی نسبت به خودم این اطمینان را ندارم! واقعیت مسئله این است که من و شما اگر اطمینان داریم درست مانند زبان مادری که میدانیم و آن را بلد هستیم برای خودمان و هم برای ارتباط با دیگران از آن استفاده می کنیم و اگر بلد نیستیم برای هیچکس بلد نیستیم.

امنیت داشتن

کودک تو 14 ماه اول می تونه به امنیت برسه.کودک بسته به رفتار اطرافیان و اتفاقاتی که دور و برش می افته میتونه به «ثبات و قرار» یا به «وحشت»،«نگرانی» و «عدم امنیت» برسه.

آرامش داشتن

آرامش داشتن یعنی قرار .

دکتر هلاکویی در این قسمت در خصوص آرامش داشتن میگه:

برخی حتی برای به سکون و آرامش رسیدن دائما درگیر کاری هستند تا بتوانند وجود از کنترل خارج شده ی خودشان را به نوعی در اختیار بگیرند و یا انرژی اضافه خود را مهار کنند که همگی نشات گرفته از بی قراری است.

کودکی که در 14 ماه اول زندگی اش دچار وحشت و اضطراب میشه به نظر میرسه در بزرگسالیش به دو چیز پناه می بره:

1. مواد مخدر
2. باورهای بسیار تند و افراطی مذهبی یا فلسفی

اعتماد به نفس

موضوعی که تو سه سال اول به خصوص تو 14 ماه اول اتفاق می افته اعتماد به نفس هست.اعتماد به نفس یعنی من از عهده انجام کارها بر میام و کسی که اعتماد به نفس نداره یعنی من از عهده ی انجام کار ها برنمیام.

امیدواری

کودکی که شرایط لازم برای اون مساعد باشه،او فردی امیدواره که به آینده و دیگران امیدواره ولی کسی که آسیب میبینه تو چهارده ماه اول زندگی دچار ناامیدی میشه و نگرش منفی و ناامیدانه داره و او این باور رو داره که هرچی اتفاق می افته بده و در آینده هم اتفاقات بدتری می افته.

خوشبینی و بدبینی

وقتی درباره خوشبینی صحبت میکنیم منظور اینه که من از جنبه خوب ماجرا باخبرم و از جنبه بد ماجراهم خبر دارم و این میل رو دارم که این شرایط رو تغییر بدم و میدونم چطور باید این تغییر رو انجام بدمو تو این راه تلاش میکنم.

دکتر هلاکویی در خصوص فرد خوشبین اینطور میگه:

فرد خوشبین کسی نیست که به نیمه پر لیوان نگاه می کند بلکه به نیمه پر لیوان تمرکز دارد اما خبر از خالی بودن لیوان یا نیمی از آن را دارد و می داند چرا نیمه لیوان خالی است و نیز میداند چگونه می تواند نیمه خالی را پر کند و برای این کار مصمم بوده و انتخاب خودش را کرده و در این راه قدم برمیدارد و تا پایان کار آن ادامه میدهد.

مفهوم خوشبینی با مفهوم فقط به قسمت خوب و خوش حوادث نگاه کردن مختلف و متفاوت است.اگر انسان خوشبین نباشد فقط به قسمت منفی نگاه می کند که سبب ساز حوادث منفی و گرفتاریست.

مثبت و منفی بودن

نگاه به جنبه مثبت و نگاه به جنبه منفی. اگر انسان به دنبال چیزی یا جیی میگرده که مثبت باشه ،چیزای مثبت و جنبه های مثبت رو پیدا میکنه و اگر دنبال چیزای مکنفی باشه همون رو پیدا میکنه.

به عنوان مثال اگه شما به محلی برید و دنبال وسایلی باشید که جالب و جذاب و زیبا هستند اونا رو پیدا میکنید و اگی به دنبال چیزی میگردید که کثیف و آشغال باشه همون رو پیدا میکنید.

بنابراین مسئله مثبت ویا منفی بودن یعنی تو زندگی تلاش کنیم که به جنبه مثبت ماجرا توجه کنیم و دنبال اون بگردیم، که این مسئله از کودکی اتفاق می افته.

اگر تو دوران کودکی با شرایطی روبه رو بشه که براش جذاب و جالب باشه به دنبال اون میگردهو اگر از چیزی به اون آسیبی رسید خودش رو ازش دور نگه میداره.

سازنده و ویرانگر بودن

دکتر فرهنگ هلاکویی در این بخش ویدیو سمینار تولد تا سه سالگی به این صورت سازنده و ویرانگر بودن رو توضیح میده:

کودک در چهاده ماه اول می آموزد خلق کند.سازنده باشد. داشته باشد ،نگه دارد و اگر در شرایط نا مساعدی باشد،ویرانگر می شود و اصولا به دنبال تخریب و عیب و ایراد می گرددو بعد از آن وقتی به آنجا رسید هرچیز را که در کنار خودش می بیندازمیان می برد و خراب می کند.

به همین دلیل همراه با این نگاه سازنده و ویرانگر ،دو حالت نزدیک به او رو پیدا می کنه:

1. کودکی که کوشش میکنه و پشتکار داره و کاری رو که شروع کرده تا آخر ادامه میده و کارش رو به موقع شروع و به موقع تمام میکنه.
2. کودکی که کار رو شروع نمی کنه و یا بعد از اینکه شروع کرد خودش از قبل می دونه که با مانع و مشکل همراه هست و وسط راه کار رو رها میکنه و به دنبال کار دیگه ای میره.

بنابراین من و شما تو دوران 14 ماه یا 18 ماه اول زندگیمون حالاتی رو پیدا می کنیم اعم از اطمینان، امنیت، آرامش، اعتماد به نفس مثبت، امیدوار بودن،خوشبین بودن،مثبت و سازنده بودن و در آخر پشتکار داشتن.اگر در 14 ماه اول کودک رفتار پدر و مادر باعث به وجود اومدن این حالتها و پدیده های خوب تو زندگی کودک بشن و یا احتمالا اشتباهات و اشکالات اونا باعث بشه که کودک گرفتار مسائل و مشکلاتی بشه به راحتی اون زمان میشخ ادعا کرد سه سال اول بیش از 30 درصد وجود انسان شکل و فرم میگیره.بنابر این به این دوران باید بسیار توجه کرد.